.jpg?ts=638490816000000000&mode=crop&w=350&h=350 "bibelotte.nl")
.jpg?ts=638490816000000000&mode=crop&w=350&h=350 "pineut.nl")
Riso printing: creatief, kleurrijk en eco-consious
Even voorstellen; ik ben Marloes en ik schrijf vanaf nu voor Flavourites en heb mijn eigen shop The Stationery Store. Op Instagram viel mijn oog onlangs op een aantal toffe initiatieven uit de U.K., waarbij met de druktechniek riso printing (of risograph printing) prachtige kleurrijke creaties werden gemaakt. Al eerder spotte ik op een beurs het merk jwtwel van de Nederlandse ontwerper en illustrator Jeroen Wellens, die de bijzondere stenciltechniek ook veelvuldig gebruikt in zijn werk. Nieuwsgierig geworden naar deze steeds populairder wordende grafische techniek, besloot ik voor mijn allereerste Flavourites blogpost op onderzoek uit te gaan!
Best kept secret uit Japan
Zoals het wel vaker gaat met toffe ontwikkelingen op het gebied van design en technologie, komt de risograph druktechniek oorspronkelijk uit Japan. Het ambachtelijke drukproces, ontstaan in jaren ’80, is een combinatie van fotokopiëren en zeefdrukken. Voor het maken van riso afdrukken wordt een Risograph machine gebruikt, een soort stencil-duplicator. Aan deze machine dankt de druktechniek dan ook zijn naam. De Risograph print één kleur per keer in heldere, levendige en semi-transparante kleuren. Wanneer meerdere kleuren gewenst zijn, moet het papier dus nogmaals door de machine. Druk je meerdere kleuren over elkaar heen, dan ontstaan er door de transparantie van de kleuren nieuwe mengkleuren. De riso techniek is ideaal voor het maken van posters, kaarten, grafische prints, strips en andere grafische kunsten. Het machinale proces is sneller en goedkoper dan zeefdrukken, waardoor het vooral in kleine en middelgrote oplages zeer rendabel is.
Soja-inkt
Riso printing is ecovriendelijk, omdat er bij het drukproces nauwelijks warmte vrij komt en er weinig energie wordt gebruik. Wat ik echter het meest bijzonder vind – naast het prachtige en vaak kleurrijke resultaat – is dat er gebruik wordt gemaakt van inkt op basis van sojabonen. Waar sojabonen al niet goed voor zijn! Dat hebben die Japanners toch weer slim bedacht. Al schijnt soja-inkt een Amerikaanse ontdekking te zijn, die in de jaren zeventig werd uitgevonden om kranten goedkoper te kunnen afdrukken. Ach ja, Amerikanen strijken wel vaker met de eer, wij weten stiekem wel beter, toch?
Riso is hip
De combinatie tussen de betaalbaarheid bij kleine oplages, de eenvoudige set-up, het ecovriendelijke(re) drukproces en het stoere kleurrijke resultaat, verklaart waarschijnlijk de groeiende populariteit van riso printing onder onafhankelijke illustratoren en ontwerpers. Het is vaak niet eens nodig zelf een Risograph aan te schaffen, want door het hele land vind je grafische labs en werkplaatsen waar je naar hartenlust kunt experimenteren met het maken van je eigen riso creaties. Je kunt onder andere terecht bij de Grafische Werkplaats in Den Haag, De Kijm (voor uitvoerend Riso drukwerk) - ook in Den Haag - en Kapitaal in Utrecht. Happy printing!
